Heb je ooit gehoord van "aangeleerde hulpeloosheid" (Seligman & Maier, 1967)? Dat is volgens Wikipedia "De overtuiging, ontwikkeld als gevolg van negatieve ervaringen, dat men niet meer in staat is om de eigen levenssituatie te veranderen en dat men zelf verantwoordelijk is voor deze toestand". Dat kun je geen agile mindset noemen.

Nee, dat willen we niet. En toch dragen we deels bij aan een gelijkwaardige staat – de fixed mindset. Maar hoe kunnen we een agile mentaliteit in het team bevorderen?

Je zou kunnen zien hoe dit op bedrijfsniveau gebeurt. gelezen in het laatste artikel. Ook op teamniveau moet je de fixed mindset afleren en een agile mindset bevorderen als je een lerende organisatie wilt worden. Dit is het onderwerp van het artikel van vandaag.

De inhoud is gebaseerd op een onderzoek door Heslin, Latham en Vandewalle (2005). De onderzoekers trainden managers in de Growth Mindset. Dit resulteerde in 5 stappen die leidden tot een significante verbetering in de mindset in vergelijking met een placebo controlegroep.

1. het groeipotentieel van de hersenen onderstrepen

Deel het volgende met je werknemers: Neurowetenschappelijk onderzoek toont aan dat er nieuwe verbindingen ontstaan in onze hersenen wanneer we ons ergens op concentreren en iets nieuws leren. De hersenen zijn een spier die – zoals recent onderzoek laat zien tot op hoge leeftijd – is trainbaar.

Deze boodschap zou goed onderbouwd kunnen worden met anekdotes over hoe mensen uit de omgeving van het team, waaronder jijzelf, zich substantieel hebben ontwikkeld (mogelijk zelfs op hoge leeftijd).

Je kunt natuurlijk externe verhalen inbrengen die laten zien hoe jarenlange aanhoudende training tot sterke prestaties heeft geleid (sommige voorbeelden vind je in deze bronnen): Gladwell, 2002; Colvin, 2008; Dweck, 2006).

2. contra-intuïtieve reflectie aanmoedigen

Stap 2 voor de agile mindset: Laat medewerkers een gebied vinden (bijv. complexe nieuwe software, golfen, een tweede taal leren) waar ze aanvankelijk moeite mee hadden, maar nu zonder veel moeite relatief goed presteren.

Ze moeten hierop reflecteren en in detail uitleggen welke stappen ze hebben genomen op hun ontwikkelingspad (bijv. doelen stellen, risico's nemen, hard werken, gecoacht worden, feedback zoeken, online inspiratie opdoen...).

Laat ze vervolgens afwegen waarom vergelijkbare benaderingen niet net zo goed zouden werken voor uitdagingen waarbij ze een vaste mindset hebben.

3. contra-intuïtief advies voor een wendbare mentaliteit promoten

Laat werknemers iemand aanwijzen om wie ze geven en die het moeilijk vindt om te geloven dat je hun vaardigheden kunt ontwikkelen (bijvoorbeeld een ouder, partner, kind).

Laat ze een bericht schrijven waarin ze in hun eigen woorden aangeven welke redenen en bewijzen er zijn dat jullie verder kunnen.

Natuurlijk kun je hierbij ook expliciet je eigen persoonlijke ervaringen betrekken die uit stap 2 kunnen zijn gekomen.

4. cognitieve dissonantie opwekken

Werknemers moeten zich een situatie herinneren waarin ze een buitengewone leerprestatie hebben ervaren van iemand die ze nooit hadden verwacht.

Dan moeten ze bedenken hoe hun eigen houding ten opzichte van die persoon dat leren heeft beïnvloed. Mensen laten nadenken over de potentieel zeer grote kosten van de vaste mindset (ook in de zin dat het anderen en zichzelf ervan weerhoudt hun volledige potentieel te ontwikkelen) kan een andere manier zijn om de groeimindset te bevorderen.

5. rollenspellen

Vooraf, voor de anti-rol spelers: De volgende procedure kan natuurlijk ook aangepast worden.

De eerste stap is om medewerkers zich een situatie te laten herinneren waarin ze reageerden met de Fixed Mindset en die hen niet goed van pas kwam. Laat ze nu allemaal opschrijven wat er op dat moment in hun hoofd omging en hoe dat hen ervan weerhield hun best te doen in de situatie.

In de volgende stap moeten ze naar voren gaan en kort zichzelf spelen: Eerst gaan ze op de ene stoel zitten en spreken ze vanuit de stem van de Fixed Mindset, om vervolgens op de tegenoverliggende stoel de Agile Mindset in te spreken.

Daarna kan er plenair worden gereflecteerd of kan collegiale coaching helpen om ondersteunende mechanismen uit te werken en zo in het hele team te versterken.

Het doorlopen van deze vijf stappen in je team is een goede start voor het bevorderen van de groei- of agile mindset. Voor een concrete implementatie met behulp van onze tool kun je terecht bij hier laten vallen door.

Tegelijkertijd moet je iedereen ook tips geven over hoe je de Groeimindset kunt verwerven. Dit zal je helpen het laatste artikel in de serie.

Agile Mindset – Bronnen

Colvin, G. (2008). Talent wordt overschat: Wat presteerders van wereldklasse werkelijk onderscheidt van alle anderen. New York, NY: Penguin.

Dweck, C.S. (2006). Mindsets. New York: Random House.

Gladwell, M. (2002, 22 juli). De mythe van talent: worden slimme mensen overschat? The New Yorker.

Heslin, P.A., Latham, G.P., & VandeWalle, D. (2005). Het effect van impliciete persoonstheorie op prestatiebeoordelingen. Tijdschrift voor Toegepaste Psychologie, 90, 842–856.

Seligman, M. E., & Maier, S. F. (1967). Falen om te ontsnappen aan een traumatische schok. Tijdschrift voor experimentele psychologie, 74(1), 1.